CRITICUS: Is de verering van Maria, de moeder van Jezus, niet een soort aanbidding geworden en sterk overdreven: veel te veel hoogdravende titels en feesten, zoals Moeder van God, Koningin van het heelal, Moeder van de kerk. Neem de titel ‘Onbevlekte Ontvangenis’: We zijn toch allemaal onbevlekt en zonder zonde ontvangen, christenen zowel als anderen. Wie praat er tegenwoordig nog over ‘erfzonde’? En was zij echt ‘altijd maagd’? Zij was zwanger van Jezus door haar echtgenoot Jozef, en kreeg nog meer kinderen bij hem die in het evangelie ‘broers en zusters van Jezus’ genoemd worden.
Overdreven verering van de heilige Maagd Maria komt inderdaad wel voor hier en daar. Je hoeft ook niet alle feesten van haar te vieren. Maar aanbidden doen we haar beslist niet. Dat is alleen aan God voorbehouden. Niemand heeft er iets op tegen als we onze geliefde overleden grootouders vereren met een kaarsje of bloemetje voor hun beeltenis. En voor Maria is er veel meer reden om dat te doen en speciale verering, waardering en dank te tonen, vooral in deze moeilijke tijden, want zij is de Moeder van onze Heer en Verlosser Jezus Christus, en ze wil graag genoeg ook onze moeder zijn. Laten we eens enkele feestdagen bekijken waarop we haar speciaal vereren,
Feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria. (8 december) Vanwege die hoge waardigheid van Moeder van de Heer is zij door die Heer en Verlosser gevrijwaard van elke zonde vanaf haar prille begin in de moederschoot, vanaf haar ontvangenis. Dat is voor ons en de rest van de mensheid niet het geval. Onze eerste ouders in het paradijs hebben zich van God afgekeerd om hun eigen wereldse weg te volgen, en hun ganse nageslacht, behalve Maria, is op die weg doorgegaan. Dit wordt van oudsher ‘erfzonde’ genoemd. Dat wordt vaak verkeerd begrepen als een kwaad door ieder bedreven. Het betekent: iets goeds, namelijk Gods leven in ons, dat er zou moeten zijn maar dat ontbreekt. Alleen natuurlijk en werelds leven wordt dan overgeërfd bij onze ‘ontvangenis’ Dat is aan Maria bespaard gebleven. Dat zei God al op mysterieuze wijze tegen de duivel in het paradijs vlak na de zondeval van onze eerste ouders: “Vijandschap sticht Ik tussen jou en de vrouw, tussen jouw kroost en het hare. Het zal jouw kop bedreigen, en jij zijn hiel.” Die vrouw wordt van vroege tijden in de kerk gezien als Maria, en haar kroost als Jezus. De duivel zou niet de minste macht in Maria hebben vanaf haar ontvangenis tot haar einde op aarde, totaal zonder zonde, ‘vol van genade’, vol van Gods leven.
Feest van Maria Boodschap’ (25 maart) De engel Gabriël werd speciaal gezonden van de troon van God om de verhevenste en blijde boodschap aan Maria te brengen: “Wees gegroet, Maria, vol van genade, de Heer is met u...U zult zwanger worden en een Zoon baren die u de naam Jezus moet geven. Hij zal groot zijn en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd...Aan zijn koningschap zal geen einde komen.” Begreep Maria zoiets? Wij begrijpen maar weinig van dit grote mysterie: Gods eigen Zoon wordt één van ons, en dat in de schoot van een medemens. God is onzichtbaar. Maria geeft Hem een lichaam en maakt Hem zichtbaar en bij ons voorgoed in vreugde en verdriet.
Maar Maria heeft een probleem: “Hoe moet dat dan? ...Ik heb geen omgang met een man”. De engel antwoordde haar: “De Heilige Geest zal op u komen en kracht van de Allerhoogste zal u overdekken...Voor God is niets onmogelijk.” Er staat niet: “Ik heb nooit omgang met een man gehad” (wat in sommige bijbels staat) Maar: “Ik heb geen omgang met een man.” Met andere woorden: dat was haar manier van leven. Waarschijnlijk had zij in haar leven een gelofte gemaakt om maagdelijk te blijven. Geloftes aan God kwamen bij het Joodse volk vaker voor, Een heel bijzondere was die van Hanna; die beloofde dat als ze een kind, een zoontje, zou krijgen, dan zou ze hem totaal afstaan aan de tempel in Silo. En dat deed ze: ze bracht haar zoontje – nog wel haar eerste kind – Samuël voorgoed naar de tempel.
Die gelofte om maagdelijk te blijven geeft ons een inzicht in haar geestelijk leven. Een heel speciale genade vulde haar vanaf haar begin; en vanaf haar prille jeugd heeft ze zich geopend voor een leven in Gods tegenwoordigheid. Maar maagd blijven en vooral ongehuwd blijven was tegen de Joodse traditie. De Joodse religieuze leiders hebben Maria waarschijnlijk sterk aangespoord om, als ze maagdelijk wilde blijven, in elk geval toch te huwen. En Jozef zou de ideale man voor haar zijn: een weduwnaar die een flink gezin van jonge kinderen had om voor te zorgen. Maria die graag van dienst wilde zijn heeft toegezegd om die taak op zich te nemen. Ze zijn getrouwd; de kinderen die Jozef had voordat hij Maria trouwde worden in het evangelie broers en zusters van Jezus genoemd (Matteüs 13 ,56) Een ander argument dat Maria geen kinderen had bij Jozef is: broers en zusters kunnen in het Aramees ook naaste familie zijn.
Feest van Maria opgenomen in de hemel, (15 augustus) In 1950 heeft Paus Pius XII in de aanwezigheid van duizenden christenen dit officieel als dogma verklaard. Namelijk dat God Maria met ziel en lichaam opgenomen heeft. Het werd al gevierd in de 6e eeuw, en christenen wisten het al veel vroeger. Vlak voor de datum van dit feest, op 6 en 9 augustus herdenken we dat atoombommen Hiroshima en Nagasaki in Japan verwoestten. Op 9 augustus vieren we de gedachtenis van de heilige Edith Stein, die de marteldood heeft ondergaan in een concentratiekamp. Is die geest van geweld, onrecht en vernedering nu de wereld uit verdreven? Paus Pius XII wilde onze hoop op een betere wereld versterken door officieel te verkondigen dat ook Maria, na haar Zoon, de dood heeft overwonnen. Door die overwinning is zij een teken van hoop voor ons die nog worstelen in deze wereld.
Feest van Maria Moeder van God (1 januari) Lang geleden hebben de kerk in het oosten en in het westen tezamen in het Concilie van Efese afgekondigd aan de hele christelijke wereld, dat Maria ‘theotokos’ of ‘moeder van God’ is. Want de Zoon van God die van eeuwigheid de oneindige natuur van God bezit, heeft de complete menselijke natuur aangenomen in de schoot van Maria. Jezus is dus compleet God en compleet mens. En Maria zijn moeder is ‘Moeder van de Heer’, zoals Elizabet haar al noemde voor Jezus geboren werd.
Feest van Maria Geboorte (8 september) Verjaardag van Maria. Terecht vieren we de geboorte van een kind als een voorname gebeurtenis, voornamer dan de geboorte van een sterrenstelsel, want elk kind is bestemd om voor eeuwig te leven .Het is schandalig dat zo veel baby’s nooit het licht van de dag zien door abortus. De geboorte van Maria, de Moeder van de kerk en van ons allen, is groter dan die van allen. Zij is als de morgenster die aankondigt dat de dag nabij is en de donkere nacht voorbij gaat. Het Oude Testament en zijn patriarchen keken verlangend uit naar deze dageraad. Hier is Maria die de komst aankondigt van de Zon der Gerechtigheid en Vrede: Jezus Christus,
Maria wil beslist niet de plaats van Christus innemen in onze genegenheid, noch in ons gebed en liturgie. Maar zij wil ons naar Christus leiden. Hij moet toenemen en ‘alles in allen’ worden. We gaan naar Maria zodat Christus in ons gevormd wordt, en Hij alleen de troon in ons hart inneemt. Met dat doel voor ogen komen we vrolijk naar onze Moeder Maria met bloemen in de hand, verering op onze lippen en liefde in ons hart.
